Alimenty to świadczenie, które ma na celu dostarczenie przez zobowiązanego środków na utrzymanie uprawnionego. Obowiązek alimentacyjny najczęściej kojarzony jest z pieniędzmi płaconymi przez rodziców na rzecz dziecka, ale warto wiedzieć, że również może on dotyczyć współmałżonków.

Alimenty podczas trwania małżeństwa

Kodeks rodzinny i nieletnich narzuca na wszystkich członków rodziny obowiązek dbania o jej dobro, w tym również o zaspokojenie potrzeb materialnych. Przepisy te mają zastosowanie nie tylko w stosunku rodzice – dzieci, ale również między małżonkami. Jeśli podczas trwania małżeństwa z jakiegoś powodu obowiązek zaspokajania potrzeb materialnych przez jednego współmałżonka względem drugiego nie jest odpowiednio wykonywany, wówczas można sprawę oddać do sądu. W przypadku, gdy związek małżeński jeszcze trwa, można złożyć pozew o:

  • przyczynienie się do zaspokajania życiowych potrzeb rodziny;
  • nakazanie wypłacania małżonkowi wynagrodzenia za pracę drugiego małżonka.

Warto jednak zaznaczyć, że powyższe świadczenia nie są stricte „świadczeniem alimentacyjnym”, choć czasami są tak nazywane.

Alimenty po rozwodzie

W przypadku rozpadu małżeństwa zakończonego rozwodem istnieje również możliwość starania się o alimenty od byłego małżonka. Warto jednak pamiętać, że wnoszenie pozwu alimentacyjnego jest możliwe jedynie w bardzo określonych przypadkach i uzależnione jest od orzeczenia wydanego podczas rozwodu.

Rozwód bez orzekania o winie

W przypadku gdy były małżonek znajdzie się w niedostatku może żądać alimentów.Jeśli został orzeczony rozwód bez wskazania winnego rozpadu związku, wówczas o alimenty może wystąpić zarówno jeden jak i drugi małżonek. Przyczyną starania się o świadczenie alimentacyjne w tym wypadku jest niedostatek występującego z pozwem małżonka oraz możliwości finansowe pozwanego. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że obowiązek alimentacyjny w tym wypadku ma na celu dostarczenie środków na utrzymanie, co nie oznacza, że małżonkowie muszą żyć na tym samym poziomie.

Rozwód z orzeczeniem o winie

Jeśli sąd w orzeczeniu rozwodowym wyznaczył małżonka winnego za rozpad małżeństwa, wówczas o świadczenie alimentacyjne ma prawo starać się małżonek uznany za niewinnego, niezależnie od sytuacji majątkowej. Małżonek uznany za winnego nie ma prawa dochodzić alimentów niezależnie od swojej sytuacji finansowej.

Alimenty zasądzone na rzecz byłego małżonka po rozwodzie nie są przyznawane dożywotnio. Zgodnie z prawem można się o nie ubiegać i je otrzymywać do 5 lat po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego. Warto jednak wiedzieć, że w uzasadnionych przypadkach sąd może przedłużyć okres trwania obowiązku alimentacyjnego – artykuł na ten temat.

Alimenty po separacji

W przypadku sądownie orzeczonej separacji obowiązek alimentacyjny jest podobnie rozpatrywany jak w przypadku rozwodu. Niemniej jednak nie ma ustalonych ograniczeń czasowych, w których obowiązuje konieczność płacenia alimentów.

Warto wiedzieć

  • Alimenty na rzecz małżonka nie są przyznawane automatycznie. Aby je uzyskać należy złożyć w sądzie pozew o alimenty lub umieścić odpowiedni zapis w pozwie rozwodowym.
  • Obie strony, zarówno zobowiązany jak i uprawniony, mogą wnioskować o zmianę wysokości alimentów. O podwyższeniu, obniżeniu lub uchyleniu alimentów decyduje sąd w oparciu o dokumenty zawarte w pozwie.
  • Obowiązek alimentacyjny zostaje zniesiony wraz z wejściem uprawnionego w nowy związek małżeński.
  • Obowiązek alimentacyjny może zostać zniesiony w momencie usamodzielnienia się finansowego uprawnionego, bądź pogorszenia sytuacji finansowej zobowiązanego.