W Polsce istnieje bardzo wysoki odsetek osób, na które został nałożony obowiązek alimentacyjny i które uchylają się od niego. Najczęściej dotyczy to alimentów na dziecko. Z punktu widzenia rodzica, który wychowuje dziecko i nie może wyegzekwować alimentów od drugiego rodzica, sytuacja jest bardzo niekomfortowa, szczególnie jeśli sam ledwie wiąże przysłowiowy koniec z końcem. Jak odzyskać zaległe alimenty? Co prawo mówi w tej sprawie? Jakie kroki podjąć, aby zmusić drugiego rodzica do wypełniania swojego obowiązku wobec dziecka?
Na pytanie – dlaczego tak wielu rodziców nie płaci alimentów, nie ma jednej odpowiedzi. Czasem wynika to z celowego działania, połączonego z niedojrzałością emocjonalną i brakiem poczucia odpowiedzialności. Niekiedy przyczyną jest spór pomiędzy rodzicami dziecka, chęć zrobienia drugiej stronie na złość poprzez niepłacenie. Są również przypadki niecelowego niepłacenia alimentów, kiedy rodzic ma złą sytuację materialną spowodowaną na przykład problemami ze znalezieniem zatrudnienia, itp. W większości przypadków jednak jest to działanie umyślne, wtedy nic nie stoi na przeszkodzie, aby rodzic utrzymujący dziecko starał się wyegzekwować należne dziecku alimenty. Jak odzyskać zaległe alimenty? Teoretycznie istnieje kilka sposobów, jednak w praktyce różnie bywa, niekiedy sposoby te zawodzą. Warto więc od razu przygotować się na mozolną walkę.
Jest kilka różnych organów władzy oraz instytucji, do których możemy udać się w przypadku uchylania się od obowiązku alimentacyjnego rodzica naszego dziecka. Na wstępie warto wybrać się do komornika i złożyć wniosek o egzekucję. Do wniosku należy dołączyć orzeczenie sądu w sprawie przyznanych alimentów. W niektórych przypadkach egzekucja komornicza jest nieskuteczna, np. gdy nie można ustalić, gdzie mieszka i pracuje zobowiązany. W takim przypadku należy skierować działania gdzieś indziej. Można na przykład zwrócić się do władzy samorządowej. Należy złożyć wniosek do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o tzw. egzekucję administracyjną. Wraz z wnioskiem należy złożyć zaświadczenie o nieskuteczności egzekucji komorniczej. Działania gminy będą polegać na ustaleniu miejsca pobytu i sytuacji materialnej zobowiązanego oraz na zobligowaniu go do podjęcia zatrudnienia.
W celu ściągnięcia zaległych alimentów można wybrać się także do prokuratury. Tu trzeba będzie złożyć wniosek o popełnienie przestępstwa uporczywego uchylania się od alimentów. Postępowanie karne trafi do sądu. Za uchylanie się od obowiązku alimentacji grozi grzywna lub kara pozbawienia wolności do dwóch lat. W niektórych przypadkach dobrym rozwiązaniem jest zwrócenie się do sądu o alimenty od dziadków dziecka. Czy je otrzymamy, w dużej mierze zależeć to będzie od dochodów dziadków. Ich stan majątkowy musi być na odpowiednim poziomie, aby sąd przychylił się do naszego żądania. Innym rozwiązaniem na pozyskanie alimentów jest pomoc funduszu alimentacyjnego.